Stenen Kruis
Laatst bijgewerkt: 05-05-2025
Definitie
Een stenen kruis kan in de bouwkunde verwijzen naar verschillende elementen, zoals een metselverband (kruisverband) of een vast stenen deel in een venster.
Omschrijving
In de bouwkunde kan de term 'stenen kruis' op meerdere manieren geïnterpreteerd worden, afhankelijk van de context. Eén veelvoorkomende betekenis heeft betrekking op het 'kruisverband' in metselwerk, een specifieke manier om bakstenen te stapelen waarbij lagen koppen en strekken elkaar afwisselen en de stootvoegen van de strekken verspringen. Dit verband zorgt niet alleen voor stevigheid, maar creëert ook een esthetisch patroon in de gevel. Een andere betekenis is gerelateerd aan het 'kruisvenster' of 'kruiskozijn', een venster dat door een vaste verticale middenstijl en een horizontale tussendorpel (kalf) in vier vlakken wordt verdeeld. Deze stenen elementen vormen letterlijk een kruis in de vensteropening.
Toepassingen en vormen
Naast het kruisverband in metselwerk en het stenen kruis als onderdeel van een kruisvenster, kan een stenen kruis ook voorkomen als sierelement of ornament op gevels, vaak gevormd door contrasterend gekleurde bakstenen (metselteken) of als vrijstaand object zoals bij grafmonumenten of in de openbare ruimte. Metseltekens in de vorm van een kruis kunnen verschillende symbolische betekenissen hebben.
Gebruikte bronnen: